19. 03. 2024

Nowe artykuły:
Luigi Colani i biodesign
Photo Credit To luigi colani: retrospective biodesign codex show

Luigi Colani i biodesign

Luigi Colani – jest jednym z najgłośniejszych i najbardziej oryginalnych współczesnych designerów. Zajmuje się także rzeźbą, malarstwem, inżynierią lotniczą, planowaniem miast, aerodynamiką i filozofią. Jest prawdziwą ikoną biodesignu. A do tego projektantem o niepohamowanej wyobraźni, odwadze i pracowitości. Jest kimś, kto w swoich projektach zaczął realnie ucieleśniać przyszły, bioekstensywny kształt naszego świata.

M am sporo niechęci do pisania o kimś, że… urodził się, kształcił i w ogóle… że wielkim człowiekiem (projektantem) jest.. 🙂 Niemniej warto podkreślić, że w ciągu swojego długiego życia (urodził się w 1928), Colani z niejednego pieca designerskiego chleb jadł. Bo to i dla Ferrari, Porsche, Mercedes-Benz, BMW, i dla: NASA, Canona, Sony i jeszcze kilku firm projektował. Zdobył mnóstwo nagród i jest chyba najbardziej cenionym żyjącym designerem przemysłowym. Ciekawe jest pochodzenie Colaniego: urodził się w Berlinie, jego ojciec był Szwajcarem a matka – Polką. Może dlatego tak łatwo przychodzi mu łamanie stereotypów i proponowanie „czegoś naprawdę innego”.

Przyjrzyjmy się więc – w miejsce jego biografii – jego pracy, bo to właśnie projekty Colaniego zasługują na uznanie. Codziennie każdy z nas doświadcza obecności przedmiotów; wszak żyjemy pośród nich. Niektórzy nawet widzą w tym fakcie jedną z cech definicyjnych naszego obecnego modelu życia: “wrzucenie w świat rzeczy” (Heidegger). Gdy się zastanowić, sytuacja ta niewątpliwie ma znamiona dramatu, bowiem sam człowiek staje się rzeczą pośród innych rzeczy; często w każdym razie jest tak odbierany przez innych (Sartre). Ów ontologiczny dramat nie jest jednak tematem mojego artykułu. Zamiast więc tej płaszczyzny rozważań – warto zauważyć, że jesteśmy “rzuceni” w świat brzydkich i niefunkcjonalnych rzeczy (dramat estetyczny). Kto wie, może gdybyśmy byli otoczeniu pięknymi, bio- i humanowalentnymi rzeczami – relacje między ludźmi automatycznie byłyby lepsze? Tak czy inaczej, Colani sprawia, że to “rzucenie” w rzeczy może być nieco znośniejsze.

W ‘Proggu’ od dawna promujemy koncepcję bioniki (biomimikry), tzn. naśladowania w produktach przemysłowych struktur i sposobu funkcjonowania Natury. Ba, więcej – ideę bioekstensji – czyli zasady konstruowania ludzkiej cywilizacji jako strukturalnego i funkcjonalnego przedłużenia Natury (materiały, cykle przyrody, „biotechnologie” itp.). Stoi więc przed nami zadanie takiego przeprojektowania otoczenia, aby przedmioty dane nam do dyspozycji były 1. procesualnie zgodne z cyklami życia przyrody (coś więcej, niż tzw. „zrównoważenie” czy też „ekologiczność”), 2. formalnie kompatybilne z formami / strukturami, które stwarza natura (wzorzec bioformalny).

Na tym tle ideowym powinniśmy rozważać podejście do projektowania przez Colaniego. Już w samej nazwie koncepcji projektowej – biodesignie – widać, że jest on wyrazicielem podobnego podejścia. A tym bardziej, potwierdzają to jego słowa: „Powinniśmy cofnąć się, aby pójść do przodu. Potrzebujemy nagłego zwrotu, ludzkość po prostu musi cofnąć się do swoich korzeni, do natury. Musimy stać się częścią samej natury, a nie po prostu konsumować ją: i właśnie biodesign pokazuje nam jak żyć w harmonii i w pokoju z naturą. Możemy nauczyć się jak ochraniać to, co znamy i kochamy”. Także praktyka projektowa Colaniego to potwierdza. Czerpie on bowiem swoje rozwiązania dosłownie wprost z natury. Ma bowiem w zwyczaju studiować pod mikroskopem rośliny i ich budowę, po czym wywiedzione stąd pomysły przekłada na modele z plasteliny, które później modeluje w styropianie.

Także życie w zgodzie z natura jest życiowym mottem tego projektanta. Widzimy to chociażby po tym, z jaką determinacją od lat ’70 szuka najbardziej opływowych, aerodynamicznych kształtów dla różnych środków transportu, aby zredukować zużycie paliwa i zmniejszyć emisję spalin (zagadnienia aerodynamiki studiował zresztą na paryskiej Sorbonie). Zarówno w odniesieniu do samochodów osobowych, jak i do samochodów ciężarowych, motocykli, pociągów, samolotów, statków, a nawet – promów kosmicznych. Każdy jego projekt naznaczony jest poszukiwaniem najbardziej efektywnej formy w połączeniu z funkcją, zgodnie z podstawowym dążeniem natury do oszczędzania energii i dostępnych zasobów materiałowych. Najbardziej niezwykłe efekty w tej dziedzinie osiągnął designer w przypadku serii niezwykłych samochodów ciężarowych (zob. w galerii poniżej). Autor utrzymuje, że ich kształt sprawia, że zredukowano zużycie paliwa o blisko 50% i to bez interwencji w pracę silnika! Jeżdżące prototypy tych ciężarówek pojawiają się od 1995 roku; są budowane są na podwoziu i z wykorzystaniem silników Mercedesa M-B i DAF’a.

Niezwykłe jest to, że powstające w oparciu o koncepcję biodesignu projekty Colaniego są nie tylko ekofunkcjonalne, ale także – formalnie piękne. Przez „piękno” w tym kontekście należałoby rozumieć: bliskość wzorcom, które obserwujemy w samej naturze. Inaczej mówiąc, projekty te nie są – jak większość dostępnych nam przedmiotów – projektowane w kontrze wobec formalnych rozwiązań świata natury. Obcując z jego projektami, czujemy, że autor dogłębnie rozumie linearne („fraktalne”) wzorce, w jakich natura organizuje materię/ energię i umie znajdować dla nich właściwy ekwiwalent („bioekstensję”) w ludzkim świecie form przemysłowych. A przy okazji, zamiast topornych przedmiotów, którymi otoczyła nas dzisiejsza cywilizacji – przedmiotów projektowanych na miarę maszyny i prymitywnie stosowanych zasad geometrii – zaczynamy obcować z przedmiotami nie tylko zakotwiczonymi w funkcjonalności natury, ale także doskonale harmonizujących z ludzkim ciałem i zasadami jego działania (ergonomia). Synteza tych wszystkich cech tworzy wyznacznik współczesnego piękna; a właściwie nowego: bio-humano-piękna.

Colani nadal rozwija swój naznaczony głębokim szacunkiem stosunek do natury. Od połowy lat 90-tych mieszka w Chinach, gdzie pracuje nad koncepcją ekologicznego miasta (eco-city). Projekt miasta Eco-City ma pomieścić 50 tysięcy naukowców z całego świata. Struktura, jak i funkcjonalność, miasta oparta została na analogii do ludzkiego ciała. Projekt przypomina leżącego człowieka, podczas gdy arterie komunikacyjne odzwierciedlają ludzki układ krążenia. Miasto będzie miało także swoje „zielone płuca”. A dodatkowo, wszystkie budowle będą w pełni niezależne energetycznie od kopalnych nośników energii (przedstawimy ten projekt w jednym z kolejnych artykułów na Proggu).

Dzieło Luigiego Colaniego jest niewątpliwie jedną z ważniejszych inspiracji dla każdego projektanta, który chce zerwać z tandetą projektowania w duchu industrialno-modernistycznym, więcej! jego dzieło jest inspiracją dla każdego artysty, który poszukuje wiedzy jak wyprowadzać z jądra natury genialne struktury i formy. W istocie, każdy człowiek, który przeczuwa, że czas industrialnej cywilizacji przemija i chciałby zobaczyć przebłyski świata, w którym nasze otoczenie wyposażone jest w przedmioty, których powstanie zainspirowało postindustrialne (bioekstensywne) dążenie do zharmonizowania cywilizacji z ekosferą – musi docenić dorobek szwajcarskiego projektanta.

Podziel się opinią:
Pin Share

Comments

comments

About The Author

Innowator. Ukończył studia na Wydziale Filozoficznym KUL; stypendysta u prof. Leszka Kołakowskiego na University of Oxford. Ukończył także studia podyplomowe: Zarządzanie Finansami i Inwestycje Finansowe na Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu oraz Public Relations w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu. Zajmuje się filozofią miasta, architektury (w ramach think-tanku BioCity Project) oraz trendami rozwojowymi w kulturze i cywilizacji, prowadzącymi do zmiany panujących paradygmatów. Także właściciel innowacyjnej agencji konsultingu terytorialnego: Metamorphosis Innova City. W jej ramach zaprojektował i wdrożył kilkanaście innowacyjnych marek i strategii terytorialnych dla wielu polskich miast, w oparciu o zasady zrównoważonego rozwoju i deliberacji społecznej. Współzarządzający Fundacją Nowej Kultury. Redaktor portalu progg.eu Napisz do mnie

Related posts

Leave a Reply

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *