Powstaje kolejne, po chińskim Ordos, nowe centrum kulturalne ulokowane na skraju pustyni. Mowa o Narodowym Muzeum im. Zayed, w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (ZEA). Projekt łączy tradycję, technikę i piękno w biomimetycznym duchu. Bez wątpienia niedługo będzie to jedna z ikon ZEA oraz bionicznej architektury światowej.
Kontekst
R rezentowana budowla ma być muzeum. Ma to być pomnik na cześć zmarłego Sheikhaayed bin Sultan Al Nahyana, założyciela i prezydenta ZEA. Muzeum Zayed będzie centralnym punktem kulturowej dzielnicy Saadiyat Island i będzie przedstawiać historię, kulturę oraz przemiany społeczne i gospodarcze Emiratów Arabskich. Saadiyat Island znajduje się w odległości 500 metrów od wybrzeża Abu Dhabi i jest obecnie największym założeniem urbanistycznym w trakcie budowy w Zatoce Perskiej. W międzynarodowym konkursie architektonicznym na jego zaprojektowanie wzięło udział dwanaście wiodących firm architektonicznych. Zwyciężyła bardzo znana pracownia Foster + Partners. Projekt ma być zrealizowany do 2020 roku.
Idea
Głównym motywem architekta było połączenie efektywności energetycznej i nowoczesnej formy z elementami tradycyjnego wzornictwa, żeby stworzyć budynek zrównoważony, przyjazny i kulturowo zintegrowany z jego miejscem. Aby podkreślić miłość Sheikha Zayeda do przyrody, muzeum zostało ulokowane na terenie ogrodu krajobrazowego. Przestrzenie wystawiennicze są umieszczone wewnątrz sztucznie usypanego kopca. Galerie znajdują się u podstaw pięciu wież zbudowanych z lekkich konstrukcji stalowych. Forma wież nawiązuje do kształtu piór. Budynek zainspirowany dynamiką lotu sokoła i lekką konstrukcją jego piór odzwierciedla miłość Sheikha Zayeda do sokolnictwa.
Holistyczne projektowanie
Podejście holistyczne, typowe dla projektów Foster + Partners, dotyczy w wypadku tego projektu formy muzeum, która pełni jednocześnie funkcje: konstrukcyjną, oświetleniową, wentylacyjną i chłodniczą. Wieże zwane zamiennie słonecznymi, wiatrowymi lub chłodzącymi są także swoistymi heliostatami. Wszystkie pomieszczenia wystawiennicze ukryto pod chłodną ziemią. Ponad wszystko całość jest spójna i piękna. W tej architekturze nie ma zbędnych elementów, nie ma przypadku, każdy detal jest uzasadniony i wielofunkcyjny.
Wernakularna architektura i bioklimatyka
Tradycyjne wieże chłodnicze miały na celu wyłapywanie chłodnej bryzy wiejącej znad morza. Chłodne powietrze opadało na dziedziniec domu mieszkalnego. Jeśli wiatr był gorący, powietrze było nawilżane u szczytu wieży dzięki specjalnym pojemnikom na wodę. Parowanie wody pochłania energię cieplną i ochładza powietrze. Słoneczne wieże Muzeum Zayed działają odwrotnie. W tym przypadku postanowiono wykorzystać konwekcję oraz chłód gruntu. Wieże podgrzewają się od promieni słonecznych i działają jak kominy termiczne. Rozgrzane, rozrzedzone powietrze unosi się ku górze, wymuszając napływ świeżego chłodnego powietrza czerpanego z gruntowego kolektora umieszczonego bezpośrednio pod muzeum.
Wnętrza
Z zewnątrz lekkie konstrukcje stalowe oglądane z perspektywy wnętrza dają niezwykle monumentalny efekt światła spływającego po ścianach wież. Hol główny znajduje się pod ziemią. Łączy ze sobą sklepy, kawiarnie, audytoria i nieformalne przestrzenie dla przedstawień i tańców. Starannie projektowane naturalne oświetlenie kieruje się na eksponaty umieszczone w niszach lub na kamiennych cokołach, które wznoszą się płynnie z poziomu podłogi. Wnętrza restauracji zaprojektowano nawiązując do bogactwa i gościnności beduińskich namiotów. Tradycyjne majlis (miejsca do obrad, siedzenia) oraz pomieszczenia VIP wychodzą na centralny dziedziniec, z którego można zobaczyć z bliska wieże wiatrowe.
Biomimitektura
Dynamiczna bryła i materiałowo-konstrukcyjne elementy współgrają, aby stworzyć spektakularny, ale przyjazny w odbiorze dodatek do panoramy Saadiyat Island. Naturalność i lekkość jest oddana nie tylko poprzez organiczną, asymetryczną, dynamiczną formę, ale również poprzez blask i rytm cieniutkich stalowych strun konstrukcyjnych. Obiekt mieni się w słońcu, tak jak mienią się pióra albo liście. Oto mamy bioinspirowalną rzeźbę i budynek w jednym. Biomimitektura nie tylko jest podobna do natury. Tak jak wszystko w naturze jest formowana energią.
