Obietnica nowoczesności to rdzeń kulturowy nowoczesności, wyznaczający fundament nowoczesnego życia –
- Świat jest samoistny i dynamiczny – nie został on stworzony przez Boga – powstał samoistnie wyniku ewolucji. Oznacza to, że jego istota leży w nim samym. Nikt go nie kontroluje z zewnątrz. Ponieważ jest dynamiczny – ciągle się zmienia i rozwija – wciąż odsłania nowe możliwości dla człowieka.
- Człowiek jest racjonalny – człowiek stał się „dojrzały” w sensie możliwości używania własnego rozumu. Może on tworzyć wiedzę o świecie (który także jest racjonalny) w procesie budowania nauki (porzucając przesądy i religijne mity).
- Człowiek jest autonomiczny – może także samodzielnie decydować o wyborze swojej drogi, swojej wersji szczęścia na ziemi – i nie musi podlegać w tym ani biskupom (kościołowi), ani panom (państwu).
- Człowiek jest wolny – innym aspektem autonomii jest relacja człowieka do państwa. Człowiek jest z natury wolny i wszyscy są równi w tej wolności. Państwo nie może mu dyktować co ma robić i jak myśleć – może on sam, dzięki własnemu rozumowi, decydować jak spożytkować swoją wolność, państwo zaś musi chronić tę jego wolność i normować (umowa społeczna) jego relacje z innymi jednostkami.
- Ludzie są równi – wszyscy ludzie posiadają zdolność do używania rozumu i życia w wolności – są w tym równi z natury. W tym sensie, wszyscy ludzie są częścią „uniwersalnej wspólnoty”, którą cechuje uniwersalna ludzka natura. Z tego wynika przekonanie, że wszyscy ludzie muszą mieć zagwarantowany równy dostęp do zasobów, którymi dysponuje społeczeństwo.
- Postęp – ludzkość rozwija się od niedojrzałości, kierowania się przesądami, strachem wobec zewnętrznych sił (natura, bóg), niewolnictwa (zależność od panów) do dojrzałości, rozumu i wolności.
Postęp oznacza także optymizm – świat nie jest rezultatem boskich interwencji w wyniku naszych grzechów (fatalizm), jest on otwarty na nieskończone możliwości – możemy zatem dowolnie go przekształcać i dostosowywać do naszych potrzeb; ulepszać nasze warunki życia w nim.
Na straży idei postępu powinni stać intelektualiści, ludzie kultury, naukowcy i eksperci wszystkich sfer – muszą oni ciągle od nowa wytyczać konkretne kierunki rozwoju społeczeństwa. - Sekularyzm – religia i polityka powinny być oddzielone. W nowoczesnym państwie nie może być oficjalnej religii. W ogóle sprawa przekonań religijnych jest prywatną sprawą każdego człowieka.
- Demokracja – ludzie są zdolni rządzić się samodzielnie, dokonując racjonalnych wyborów. Nie muszą być kierowani przez arystokrację (panów), czy księży. Każdy człowiek i grupa społeczna może na równych zasadach uczestniczyć we współdecydowaniu o społeczeństwie.
- Wolność gospodarcza – ważnym aspektem ludzkiej wolności i racjonalności jest działalność gospodarcza. Człowiek może bez ograniczeń wykorzystywać zasoby natury, aby przekształcać je – dzięki wiedzy, technice i organizacji – w dobra materialne, które polepszają komfort ludzkiego życia.
Podziel się opinią:
